Przedszkole nr 225 w Warszawie

 

 

Wskazówki i zasady dotyczące wykonywanych ćwiczeń w domu:

1. Ćwiczcie krótko, ale po kilka razy dziennie.

2. Nigdy nie dobieraj sam ćwiczeń. Chętnie pomoże Ci Logopeda w przedszkolu.

3. Zadbajcie o miłą atmosferę.

4. Ćwiczenia logopedyczne powinny odbywać się w formie zabawy. Ćwiczyć można podczas kąpieli, na spacerze, śpiewania piosenki itd.

5. Nie zmuszaj dziecka do ćwiczeń.

6. Ćwiczcie systematycznie.

7. Zadbajcie o stałą porę wykonywania ćwiczeń. Dziecko łatwiej zaakceptuje konieczność wykonywania ćwiczeń logopedycznych, jeśli staną się one częścią codziennego rytuału.

8. Nie odkładajcie ćwiczeń na sam koniec dnia.

9. Bądź cierpliwy i konsekwentny.

10. Zadbaj o prawidłowość własnej wymowy. Pamiętaj, że przykład idzie z góry!

11. Chwal dziecko nawet za najmniejsze postępy – nic tak nie zmotywuje do dalszej pracy jak pochwały ze strony rodzica. Sukces w terapii logopedycznej dziecka w dużej mierze zależy od systematycznej pracy w domu !!!!!

 

 

LOGOPEDYCZNE MITY

• Chłopcy mówią później, niż dziewczynki.
• Trzylatek może jeszcze nie mówić, ma czas.
• Logopeda zajmuje się wyłącznie wadami wymowy.
• Z wady wymowy dziecko wyrośnie.
• Do logopedy idzie się wtedy, gdy dziecko już mówi.
• Terapię logopedyczną należy rozpocząć, kiedy dziecko skończy 6 lat.
• Dziecko nauczy się mówić dzięki bajkom i edukacyjnym programom telewizyjnym.
• Wędzidełko podjęzykowe rozciągnie się.
• Terapia logopedyczna w przedszkolu czy poradni zwalnia rodziców z pracy w domu.
• Ortodoncja nie ma wpływu na logopedię.
• Nie należy podejmować terapii logopedycznej jeżeli w rodzinie występował opóźniony rozwój mowy.
• Wady postawy nie mają znaczenia w rozwoju mowy.
• Nie wszystkie zmysły mają wpływ w kształtowaniu się mowy.

 

 

 

W jaki sposób można stymulować mowę dziecka? 

    

Czytaj dziecku książeczki.

Śpiewajcie wspólnie piosenki.

Recytujcie wierszyki.

Rozmawiaj z dzieckiem.

Nie wyręczaj dziecka w mówieniu.

Dbaj o poprawność swojej wypowiedzi.

Usprawniaj małą i dużą motorykę.

Ogranicz dziecku wysokie technologie.

Baw się z dzieckiem.

Angażuj dziecko w codzienne czynności.

 

 

Przerośnięte migdały przyczyną wad wymowy!!!

 

 

Migdały znajdują się w jamie ustnej, a dokładnie gardle. Człowiek posiada dwa migdały boczne (podniebienne) oraz migdał gardłowy (trzeci migdał). Pełnią one bardzo ważną funkcję, a mianowicie są odpowiedzialne za wyłapywanie baterii i wirusów, które dostają się do układu człowieka drogą pokarmową oraz oddechową. Chronią zatem płuca oraz pozostałe narządy znajdujące się w klatce piersiowej przed potencjalnym rozwojem choroby. Niestety u około dwudziestu procent dzieci migdałki nie do końca spełniają swoją rolę, co powoduje ich rozrost.

Powiększone migdały uniemożliwiają swobodne oddychanie, przez co dziecko oddycha torem ustnym tzn. chodzi z otwartą buzią. Doprowadza to do przepływu zanieczyszczonego powietrza wprost do jamy ustnej. W normalnych warunkach człowiek oddycha nosem, który pełni funkcję oczyszczającą, wyłapującą zanieczyszczenia. W przypadku toru ustnego zanieczyszczone powietrze osiada bezpośrednio na zainfekowanych migdałach. Bardzo częstym zjawiskiem jest także występowanie częstych infekcji uszu, w tym zalegania płynu w przewodzie słuchowym. Dzieciom z przerośniętymi migdałami często doskwiera tak zwany niedosłuch przewodzeniowy. Dodatkowo często obserwuje się chrapanie, bezdechy senne, częste ziewanie, ogólne zmęczenie.

Konsekwencje logopedyczne:

1. Dziecko, które nauczyło się oddychać torem ustnym prawdopodobnie będzie miało nieprawidłową pozycję spoczynkową języka. Gdy mamy zamknięte usta, czubek języka powinien dotykać górnego wałka dziąsłowego. W takiej samej pozycji powinien znajdować się język podczas przełykania, w przeciwnym wypadku jest mowa o połykaniu niemowlęcym.
2. Oddychanie przez usta powoduje opadanie żuchwy, a w konsekwencji może doprowadzić do występowania wad zgryzu.
3. Osłabienie mięśnia okrężnego ust oraz języka. 
4. Niedosłuch, a co za tym idzie problem z rozróżnianiem fonemów.
5. Stale zalegająca w nosie wydzielina, doprowadzająca niekiedy do zapalenia zatok.
6. Spowolnienie rozwoju, problemy z nauką, wzmożona męczliwość oraz niedotlenienie.
7. Wady wymowy. Mowa często jest unosowiona. 

O usunięciu migdałów decyduje lekarz laryngolog. W przypadku dzieci warto wybrać się do laryngologa, który sprawnie oceni stan migdałów i nie będzie zwlekał z podjęciem odpowiedniej interwencji. Bardzo często lekarz laryngolog prosi także o konsultację alergologiczną, w celu wykluczenia podejrzenia, że winowajcą są alergeny. Warto wybrać się także do audiologa, który sprawdzi jakość słuchu.

 

 

 

Skrócone wędzidełko podjęzykowe 

Wędzidełko języka to miękki fałd błony śluzowej, który stanowi połączenie dolnej części języka z dnem jamy ustnej. Nie jest elastyczne, dlatego nie można go rozciągnąć. Możemy je zobaczyć przy uniesionym języku. Widoczna cienka linia połączona z językiem to właśnie wędzidełko. Prawidłowo zbudowane wędzidełko podjęzykowe umożliwia wykonywanie precyzyjnych ruchów języka wewnątrz jamy ustnej oraz wysuwanie go poza granice warg, np. kierowanie języka na brodę czy w stronę nosa.

Stan wędzidełka podjęzykowego jest istotnym czynnikiem wpływającym na rozwój artykulacji u dziecka. Na określenie tej wady przyjmuje się termin ankyloglosja. Wyszczególnia się różne postaci skróconego wędzidełka — od nieznacznego skrócenia po znaczne ograniczenie ruchomości języka.

 

Najskuteczniejszym sposobem leczenia ankyloglosji jest wykonanie frenotomii — podcięcia wędzidełka podjęzykowego. Zabieg jest mało inwazyjny i im szybciej zostanie wykonany, tym lepiej. Wobec tego, gdy tylko pojawią się podejrzenia co do skróconego wędzidełka u dziecka, niezwłocznie należy skonsultować się z logopedą.

 

Warto pamiętać, że nawet nieznaczne skrócenie wędzidełka może mieć negatywny wpływ na funkcje prymarne oraz mowę. Dlatego tak ważne jest, aby jak najszybciej zdiagnozować ankyloglosję i wdrożyć odpowiednie działania naprawcze.

 

 

 

 

 

 

Ćwiczenia pionizujące język – gimnastyka dla języka

1. Wesoły konik – kląskanie językiem przy otwartej szeroko buzi

2. Samochód na parkingu – język udaje, że jest samochodem, który może zaparkować tylko w jednym specjalnym miejscu - na wałku dziąsłowym. Jeśli dziecko nie może trafić językiem na wałek dziąsłowy, to uczulamy palcem to miejsce i tłumaczymy, że na górce, za górnymi ząbkami. Ważne, aby buzia była otwarta.

3. Ciekawski język – język chce dotknąć do nosa, dotyka górnej wargi i górnych zębów – naprzemiennie, następnie zagląda do gardła (kilkakrotnie powtarzamy to ćwiczenie)

4. Liczenie górnych ząbków – czubek języka dotyka po kolei wszystkich ząbków na górze (ważne, aby buzia była otwarta)

5. Muchomorek – rysujemy kropki czubkiem języka na podniebieniu

6. Śrubokręt – język jest śrubokrętem, który wkręca śrubkę do sufitu (podniebienia) w buzi

7. Język alpinista – język wspina się coraz wyżej- od górnych ząbków w kierunku gardła

8. Schody – pierwszy schodek jest tuż za zębami, drugi na wałku dziąsłowym, trzeci na podniebieniu

9. Pędzelek – język maluje sufit w buzi (podniebienie)

10. Piłka – język udaje piłkę, odbija się od podłogi i od sufitu (od dna jamy ustnej i od podniebienia)

11. Łopatka – wyjmujemy język z buzi starając się aby kształtem przypominał łopatkę, podnosimy jego brzegi, w środku tworzy się zagłębienie

12. Młotek – szybkie uderzanie czubkiem języka w wałek dziąsłowy – buzia otwarta (język udaje młotek, który wbija gwoździa).

 

 

 

 

 

Ćwiczenia usprawniające narządy mowy

 

                                                                                                                

Odpowiedni poziom sprawności narządów artykulacyjnych, głównie języka, warg, podniebienia i żuchwy, warunkuje prawidłową wymowę głosek. Gimnastyka aparatu mowy jest istotnym krokiem w celu osiągnięcia tej ważnej sprawności. 

Ćwiczenia aparatu artykulacyjnego mają na celu:

• usprawnianie aparatu artykulacyjnego,
• opanowanie umiejętności świadomego kierowania ruchami narządów artykulacyjnych,
• wyrobienie wrażliwości miejsc i ruchów w jamie ustnej,
• usprawnienie koordynacji ruchowej w zakresie aparatu mowy,
• wyuczenie prawidłowego sposobu połykania.

A oto ćwiczenia, które pomogą usprawnić narząd mowy Twojego dziecka.

 

          Ćwiczenia warg:

• Cmokanie i parskanie (wprawianie warg w drganie)
• Wymawianie na przemian a - o lub e – o
• Zbliżanie do siebie kącików ust (ściąganie warg) jak przy [u]
• Wargi wysunąć do przodu, ściągnąć je (jak przy gwizdaniu) i przesuwać w kąciki ust:
  w prawo, w lewo, a następnie wykonywać nimi ruchy okrężne
• Masowanie warg zębami (górnymi dolnej wargi i odwrotnie)
• Nadymanie policzków przy zwartych wargach
• Nadymanie policzków na zmianę lewy i prawy, przesuwanie powietrza z jednej strony jamy ustnej do drugiej przy zwartych wargach
• Wciąganie policzków do jamy ustnej (policzki ściśle przylegają do łuków zębowych, wargi tworzą zajęczy pyszczek)

          Ćwiczenia języka:

• Oblizywanie dolnej i górnej wargi (zlizywanie masy czekoladowej, budyniu) przy szeroko otwartej buzi
• Żucie języka, udawanie ssania cukierka
• „Głaskanie podniebienia” czubkiem języka, jama ustna jest szeroko otwarta
• Wysuwanie języka w przód i cofanie w głąb jamy ustnej
• Kląskanie językiem
• Dotykanie czubkiem języka na zmianę do górnych i dolnych zębów, przy maksymalnym otwarciu ust
• Robienie rurki – wargi ściągnięte i zaokrąglone unoszą boki języka
• Maksymalne wysunięcie języka na brodę przy widocznych górnych zębach
• Uniesienie i zatrzymanie języka przy górnych dziąsłach (widoczne są górne i dolne zęby)
• Naprzemienne dotykanie czubkiem języka do jednego i drugiego kącika warg (szeroko otwarta jama ustna)
• Robienie szerokiego języka: "łopata”, i wąskiego jak szpilka: „grot” - na zmianę
  

  
  Ćwiczenia usprawniające podniebienie miękkie:

• Płukanie gardła ciepłą wodą
• Wywołanie ziewania przy nisko opuszczonej szczęce dolnej
• Kasłanie z językiem wysuniętym z ust
• Nabieranie powietrza ustami, zatrzymanie w policzkach, następnie wypuszczanie nosem
• Wymawianie sylab: ku - ko, ku - ko, uku - oko, uku - oko,kuku - koko, kuku - koko.
  
  Ćwiczenia policzków: 
• Nadymanie policzków – „ gruby miś”
• Wciąganie policzków – „ chudy zajączek”
• Nabieranie powietrza w usta i zatrzymanie w jamie ustnej, krążenie tym powietrzem, powolne wypuszczanie powietrza
• Naprzemiennie „ gruby miś” – „ chudy zajączek”
• Nabieranie powietrza w usta, przesuwanie powietrza z jednego policzka do drugiego na zmianę
  
  Ćwiczenia żuchwy:
• Szerokie otwieranie ust, jak przy wymawianiu głoski [a], zęby są widoczne dzięki rozchylonym wargom
• Naśladowanie przeżuwania
• Żucie gumy lub naśladowanie
• Powolne i spokojne opuszczanie żuchwy
• Ziewanie
  
  
  Sprawmy, aby dziecko odczuwało radość i zadowolenie w trakcie tych ćwiczeń. Niech będzie to czas dobrej zabawy.
  Nie krytykujmy, ani nie zmuszajmy. Czas trwania i liczbę powtórzeń należy dostosować do indywidualnych potrzeb oraz możliwości dziecka. 
  
                                                                                                                                                                                                                                           

 

Zaburzenia przetwarzania słuchowego

 

Zaburzenia przetwarzania słuchowego (APD) znane również jako Centralne Zaburzenia Przetwarzania Słuchowego (CAPD) to zespół objawów wynikających z zaburzeń zmysłu słuchu. Objawy pojawiają się w efekcie występowania nieprawidłowości na poziomie centralnego układu nerwowego. Taka sytuacja ma miejsce kiedy pacjent słyszy  – podstawowe badania słuchu nie wykazują występowania problemów, ale nie słucha  – zachowuje się i funkcjonuje podobnie do człowieka z niedosłuchem.  

Centralne Zaburzenia Przetwarzania Słuchowego najczęściej ujawniają się u dzieci w okresie przedszkolnym lub w pierwszych klasach szkoły podstawowej, ponieważ wówczas gwałtownie rosną wymagania stawiane zmysłowi słuchu.

Objawy, które mogą sugerować występowanie zaburzeń przetwarzania słuchowego:

• opóźniony rozwój mowy;
• wady wymowy;
• ubogie słownictwo;
• trudności z lokalizacją dźwięku;
• problemy ze zrozumieniem dłuższych poleceń i pytań, w szczególności zniekształconych przez hałas czy złą akustykę;
• mylenie podobnie brzmiących słów;
• nieprawidłowe natężenie głosu – mówienie zbyt cicho i monotonnie lub zbyt głośno i szybko;
• skarżenie się na nadmierny hałas lub inne zakłócenia, co może skutkować nieadekwatną nadwrażliwością słuchową (wywołującą niepokój, frustrację, lęk);
• częste zmęczenie po przebywaniu w niekorzystnym akustycznie (dla dziecka) środowisku;
• zwracanie uwagi na nieistotne bodźce słuchowe;
• słaba pamięć słuchowa przejawiająca się trudnościami z prowadzeniem prawidłowej konwersacji, z uczeniem się „na pamięć”, zapamiętywaniem nowych informacji: ciągów wyrazowy i sekwencji dźwięków;
• wolna reakcja na informacje słuchowe;
• dziecko słyszy, ale często nie rozumie wypowiedzi;
• dziecko ma trudności w różnicowaniu dźwięków mowy o podobnym brzmieniu (d:t, g:k, z:s, ż:sz, w;f, dz:c) i błędnie je zapisuje;
• skarżenie się na częste zmęczenie i bóle głowy;
• nadruchliwość lub agresywność lub też nadmierna wrażliwość połączona z płaczliwością;
• problemy z zapamiętaniem czynności do wykonania;
• częsty lęk towarzyszący czynnościom, zwłaszcza wykonywanym publicznie;
• w szkole pozostaje na uboczu, szuka spokojniejszych miejsc;
• zaburzona umiejętność skupienia się i koncentracji na zadaniu, bądź wypowiedzi;
• niska samoocena;
• częste rozpraszanie się i nieuwaga (zaburzona koncentracja);
• tracenie wątku wypowiedzi, skupianie się częściej na głosie nauczyciela, niż na treści;
• większe trudności ze zrozumieniem ustnych przekazów, niż pisemnych;
• trudności w wykonywaniu kilkuetapowych poleceń (szczególnie podanych w jednym zdaniu), zwłaszcza kiedy ich wykonanie jest odroczone w czasie;
• problemy z muzyką i jej percepcją, odtwarzaniem dźwięków;
• trudności w nauce języków obcych;
• obniżona koordynacja, widoczna podczas zajęć sportowych, trudności w odtworzeniem rytmu, sekwencji ruchowych;
• trudności o charakterze dyslektycznym: czytaniem, pisaniem, ortografią;
• mylenie strony lewej i prawej.

Przyczyny nie są do końca znane. Niemniej znane są czynniki ryzyka, które często pojawiały się u dzieci z CAPD. Należą do nich:

• w okresie prenatalnym: infekcje wirusowe, cytomegalia, toksoplazmoza, intoksykacja substancjami toksycznymi (alkohol, tytoń, środki odurzające, itp.);
• niedotlenienie podczas porodu (także urazy mechaniczne), wcześniactwo, wysoki poziom bilirubiny;
• w okresie postnatalnym: wady słuchu, których rehabilitacja nie przebiega prawidłowo; przewlekłe wysiękowe zapalenia ucha środkowego; przerost migdałka gardłowego; urazy głowy; nadmierna stymulacja bodźcami słuchowymi;
• dyspozycje genetyczne, w szczególności związane z opóźnionym lub zaburzonym dojrzewaniem ośrodkowego układu nerwowego.

Jak pomóc dziecku z zaburzeniami przetwarzania słuchowego?

Jeżeli diagnoza potwierdzi występowanie u dziecka APD – koniecznym jest objęcie go szeroko pojętym wsparciem terapeutycznym, opartym na trzech filarach:

• poprawa środowiska akustycznego w środowisku dziecka;
• aktywny trening słuchowy przeprowadzany pod opieką specjalisty, którego celem jest poprawa sprawności wyższych funkcji słuchowych w oparciu o plastyczność układu nerwowego. Obecnie jest kilka form terapii (Metoda Tomatisa, Indywidualna Stymulacja Słuchu (IAS) Johansena, Aktywny Trening Słuchowy Neuroflow);
• terapia pedagogiczna, logopedyczna i psychologiczna, która może pośrednio poprawić sprawność uczenia i komunikowania się dzieci z APD.

Trening słuchowy obejmuje między innymi ćwiczenia:

• lokalizacji źródła dźwięków;
• rozpoznawania dźwięków;
• różnicowania głośności, długości i wysokości dźwięków;
• zapamiętywania kolejności usłyszanych dźwięków;
• rozumienia mowy w obecności werbalnych i niewerbalnych bodźców zakłócających;
• powtarzania sekwencji słów, zdań w odpowiedniej kolejności;
• analizy i syntezy słuchowej;
• uwagi słuchowej;
• rozumienia odsłuchiwanego i samodzielnie głośno odczytywanego tekstu;
• pisania ze słuchu;
• naśladowania melodii;
• różnicowania rytmów;
• naśladowania rytmu.